BỘ BA VÀNG TRONG HỆ THỐNG HƠI: CÁC PHỤ KIỆN CẦN THIẾT CHO HỆ THỐNG NỒI HƠI: BƠM CẤP NƯỚC, VAN, ĐỒNG HỒ ĐO
PHẦN I: TẦM QUAN TRỌNG CHIẾN LƯỢC VÀ PHÂN LOẠI HỆ THỐNG PHỤ KIỆN
1.1. Khẳng định Vị thế của Phụ kiện: Từ Rủi ro đến Lợi nhuận
Nồi hơi (Boiler) là nguồn cung cấp hơi nước; Các phụ kiện cần thiết cho hệ thống nồi hơi: bơm cấp nước, van, đồng hồ đo là hệ thống thần kinh và tuần hoàn của lò hơi. Lựa chọn sai một trong ba nhóm này có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng:
- Rủi ro An toàn: Lỗi Van An toàn gây nổ lò, lỗi Bơm Cấp Nước gây cháy ống, lỗi Đồng hồ Đo gây vận hành mù quáng.
- Tổn thất Hiệu suất: Rò rỉ qua Van hỏng, Bơm hoạt động không hiệu quả, hoặc không thể kiểm soát Gió/Nhiên liệu chính xác do lỗi Đồng hồ Đo.
- Chi phí Bảo trì: Sử dụng phụ kiện có định mức áp suất/nhiệt độ thấp hơn yêu cầu dẫn đến hỏng hóc và thay thế liên tục.
1.2. Phân loại Phụ kiện Theo Chức năng Chiến lược
Chúng ta phân loại Các phụ kiện cần thiết cho hệ thống nồi hơi: bơm cấp nước, van, đồng hồ đo thành ba nhóm chức năng chính để dễ dàng quản lý và lựa chọn:
- Nhóm Lưu chuyển (Pumps/Bơm): Đảm bảo dòng chảy liên tục của nước, hơi, và hóa chất.
- Nhóm Kiểm soát (Valves/Van): Quản lý, điều chỉnh, cách ly, và bảo vệ chống quá áp.
- Nhóm Giám sát (Gauges/Đồng hồ đo): Cung cấp dữ liệu theo thời gian thực về áp suất, nhiệt độ, và mực nước.

PHẦN II: NHÓM LƯU CHUYỂN – BƠM CẤP NƯỚC VÀ HỆ THỐNG BƠM PHỤ TRỢ
2.1. Chức năng Cốt lõi của Bơm Cấp Nước (Feedwater Pump)
Bơm cấp nước là thiết bị tối quan trọng trong Các phụ kiện cần thiết cho hệ thống nồi hơi: bơm cấp nước, van, đồng hồ đo. Nhiệm vụ chính là cấp nước đã qua xử lý (thường từ bồn khử khí – Deaerator) vào Balong lò hơi, duy trì mực nước cấp theo yêu cầu của hệ thống điều khiển.
2.2. Các Loại Bơm Cấp Nước Chính và Kỹ thuật Ứng dụng
- Bơm Ly tâm Đa tầng cánh (Multistage Centrifugal Pump): Loại bơm phổ biến nhất cho lò hơi công suất trung bình đến lớn. Nó sử dụng nhiều tầng cánh quạt nối tiếp nhau để tạo ra áp suất cao cần thiết để thắng được áp suất hơi trong lò.
- Bơm Pít-tông/Bơm Định lượng (Metering Pump): Thường dùng cho lò hơi nhỏ hoặc để cấp nước một cách rất chính xác. Bơm định lượng hóa chất (mục 2.4) cũng thuộc nhóm này.
2.3. Tiêu chí Lựa chọn Kỹ thuật Chuyên sâu cho Bơm (NPSH & Áp suất)
Đây là các yếu tố kỹ thuật mà Doanh nghiệp cần bổ sung thêm các phụ kiện liên quan đến lò hơi cần xem xét:
- Áp suất Đầu ra (Total Head): Áp suất đầu ra của bơm phải lớn hơn ít nhất
đến
lần Áp suất Làm việc Tối đa Cho phép (MAWP) của nồi hơi. Nếu áp suất quá thấp, nước sẽ không vào được Balong.
- NPSH (Net Positive Suction Head): Cực kỳ quan trọng khi cấp nước nóng (
) từ bồn chứa. Nhiệt độ cao làm nước dễ bị hóa hơi (flash). Nếu NPSH khả dụng (NPSHA) thấp hơn NPSH yêu cầu (NPSHR), sẽ xảy ra hiện tượng xâm thực (cavitation) – bọt khí nổ tung làm ăn mòn cánh bơm và gây hư hỏng nghiêm trọng.
- Lưu lượng: Bơm phải có lưu lượng tối thiểu bằng
nhu cầu hơi tối đa của lò hơi.
2.4. Bơm Hóa chất và Hệ thống Bơm Phụ Trợ (Bơm Định lượng)
Để đảm bảo tuổi thọ của Các phụ kiện cần thiết cho hệ thống nồi hơi: bơm cấp nước, van, đồng hồ đo và thân lò, chất lượng nước phải được kiểm soát:
- Bơm Định lượng Hóa chất (Dosing Pump): Dùng để tiêm chính xác và liên tục các hóa chất như:
- Chất khử
(Oxygen Scavengers): Ngăn ngừa ăn mòn do oxy hòa tan.
- Hóa chất kiểm soát
(Alkalinity): Duy trì
trong khoảng lý tưởng để chống ăn mòn và cáu cặn.
- Chất khử
- Lợi ích: Bơm hóa chất bảo vệ các bề mặt kim loại khỏi sự xuống cấp do ăn mòn và cáu cặn, vốn là nguyên nhân chính gây hỏng hóc các van và cảm biến.
PHẦN III: NHÓM KIỂM SOÁT – HỆ THỐNG VAN (VALVES)
Van thực hiện chức năng kiểm soát dòng chảy, cách ly, điều chỉnh và bảo vệ hệ thống. Đây là nhóm đa dạng nhất trong Các phụ kiện cần thiết cho hệ thống nồi hơi: bơm cấp nước, van, đồng hồ đo.
3.1. Nhóm Van Bảo vệ (Safety/Relief Valves) – Tuyệt đối An toàn
- Van An toàn (Safety Valve): Thiết bị an toàn BẮT BUỘC theo pháp luật. Nó phải được lắp đặt song song (thường là 2 van trở lên) và được thiết lập để xả hơi ra môi trường khi áp suất lò vượt quá giới hạn an toàn.
- Tiêu chí Lựa chọn: Lưu lượng xả của van phải lớn hơn lưu lượng hơi tối đa mà lò hơi có thể sinh ra. Phải có tay gạt để thử nghiệm cơ học.
3.2. Nhóm Van Cách ly (Isolation Valves) – Quản lý Bảo trì
- Van Cổng (Gate Valve): Dùng để đóng/mở hoàn toàn (dạng
), lý tưởng cho việc cách ly các đoạn ống cần bảo trì. Đặc điểm: tổn thất áp suất thấp khi mở hoàn toàn.
- Van Cầu (Globe Valve): Dùng để điều chỉnh lưu lượng (throttling), lý tưởng cho các vị trí cần điều chỉnh dòng chảy thường xuyên (ví dụ: cấp hơi cho quy trình).
- Van Cửa (Blowdown Valve): Van xả đáy/xả cặn. Do phải chịu đựng nhiệt độ, áp suất cao và sự mài mòn của bùn cặn, nó phải được chế tạo từ vật liệu chịu mài mòn cao. Thường dùng cấu hình van đôi để tăng độ an toàn.
3.3. Nhóm Van Điều khiển và Kiểm tra (Control & Check Valves)
- Van Cấp Nước Tự động (Feedwater Control Valve): Thường là van cầu điều khiển tự động bằng bộ truyền động khí nén hoặc điện, nhận tín hiệu từ bộ điều khiển mực nước để duy trì mực nước ổn định.
- Van Một chiều (Check Valve): Vị trí lắp đặt bắt buộc là ngay sau Bơm cấp nước (Feedwater Pump). Chức năng là ngăn hơi và nước áp suất cao chảy ngược về bơm khi bơm dừng hoặc bị sự cố, bảo vệ bơm khỏi bị hỏng.
PHẦN IV: NHÓM GIÁM SÁT – ĐỒNG HỒ ĐO VÀ THIẾT BỊ AN TOÀN
Các phụ kiện cần thiết cho hệ thống nồi hơi: bơm cấp nước, van, đồng hồ đo phải cung cấp dữ liệu chính xác để người vận hành có thể đưa ra quyết định kịp thời.
4.1. Thiết bị Giám sát Áp suất và Nhiệt độ
- Đồng hồ Áp suất (Pressure Gauge): Phải được lắp đặt cùng với ống xi-phông (syphon) để bảo vệ cơ cấu đo khỏi hơi nước nóng trực tiếp (ống syphon tạo ra một lớp nước ngưng để cách ly).
- Tiêu chuẩn: Phải có van ba ngả (three-way cock) để kiểm tra và hiệu chuẩn, đảm bảo tính chính xác.
- Đồng hồ Nhiệt độ (Thermometer/Sensor): Lắp đặt tại đường hơi chính và các điểm quan trọng như nước cấp, khói thải (ECO, APH).
4.2. Thiết bị Giám sát Mực nước (Kính Thủy và Tự động)
- Kính Thủy (Level Gauge Glass): Thiết bị hiển thị mực nước trực quan. Kính thủy phải có van xả thử (blowdown valve) để người vận hành kiểm tra tình trạng tắc nghẽn hàng ngày.
- Rơ-le Bảo vệ Mực nước Thấp (Low Water Cutoff – LWC): Thiết bị an toàn điện tử/cơ học, có chức năng tự động ngắt nguồn đốt (đầu đốt) khi mực nước xuống thấp, ngăn ngừa thảm họa cháy ống.
4.3. Các Thiết bị Đo Hiệu suất Khác (Tối ưu hóa Chi phí)
-
Đồng hồ đo Lưu lượng Hơi (Steam Flow Meter): Thiết bị quan trọng để đo lường sản lượng hơi thực tế, phục vụ cho tính toán chi phí sản xuất hơi và hiệu suất nhiệt.
-
Cảm biến
/
(O2/CO Analyzer): Cung cấp dữ liệu về quá trình cháy, cho phép điều chỉnh gió thừa (
) về mức tối ưu, giảm tổn thất nhiệt qua khói thải và tiết kiệm nhiên liệu.
4.4. Phụ kiện Hệ thống Hồi lưu Nước Ngưng (Bẫy Hơi & Bơm Hồi lưu)
Hệ thống hồi lưu nước ngưng là một phần không thể thiếu để tối ưu hóa hiệu suất nhiệt của lò hơi.
-
Bẫy Hơi (Steam Trap): Là van tự động có nhiệm vụ xả Nước Ngưng (Condensate) và khí không ngưng ra khỏi đường ống, đồng thời giữ lại Hơi Nước. Lỗi bẫy hơi có thể làm tổn thất
hơi nước.
- Lựa chọn: Cần chọn loại phù hợp với áp suất và tải nhiệt (Cơ học, Nhiệt tĩnh, hoặc Nhiệt động).
-
Bơm Hồi lưu (Condensate Pump): Thu hồi nước ngưng có chất lượng cao và nhiệt độ cao trở lại hệ thống (thường vào bồn Deaerator), tiết kiệm chi phí nhiên liệu và hóa chất xử lý nước.

PHẦN V. VỀ CHÚNG TÔI
Công Ty Nồi Hơi Công Nghiệp Đông Anh là một trong những doanh nghiệp hàng đầu tại Việt Nam chuyên về sản xuất, lắp đặt, và bảo trì các loại nồi hơi công nghiệp. Với nhiều năm kinh nghiệm trong ngành, công ty đã xây dựng được uy tín vững chắc và trở thành đối tác tin cậy của nhiều doanh nghiệp lớn trong và ngoài nước.
Được thành lập gần 20 năm, Công Ty Nồi Hơi Công Nghiệp Đông Anh đã không ngừng phát triển và mở rộng quy mô. Ban đầu, công ty chỉ hoạt động với quy mô nhỏ, chủ yếu tập trung vào sản xuất và lắp đặt các loại nồi hơi cơ bản. Tuy nhiên, nhờ sự đầu tư không ngừng vào công nghệ và con người, công ty đã nhanh chóng lớn mạnh và trở thành một trong những nhà cung cấp hàng đầu trong lĩnh vực này.
PHẦN VI: CHIẾN LƯỢC LỰA CHỌN TỔNG THỂ VÀ BẢO TRÌ
6.1. Quy trình Lựa chọn và Tính toán Kỹ thuật Tổng thể
Các Doanh nghiệp cần bổ sung thêm các phụ kiện liên quan đến lò hơi cần tuân thủ nguyên tắc “Mua cho áp suất, không phải mua cho kích thước”:
-
Định mức Áp suất/Nhiệt độ: Áp suất định mức (Rating) của tất cả van, đồng hồ đo và bơm phải lớn hơn ít nhất
lần Áp suất Làm việc Tối đa của lò hơi để đảm bảo độ bền và an toàn.
-
Vật liệu Chế tạo:
- Van An toàn & Van chính: Thép đúc (Cast Steel) hoặc Thép carbon cho hơi nước áp suất cao.
- Bơm Cấp Nước: Thép không gỉ (Stainless Steel) cho các bộ phận tiếp xúc với nước nóng và hóa chất.
6.2. Lời khuyên về Tương thích và Bảo trì Dự phòng
-
Kiểm tra Van 1 Chiều: Van một chiều sau Bơm cấp nước là một trong những điểm hỏng hóc phổ biến nhất. Nó cần được kiểm tra định kỳ để ngăn chặn áp suất ngược.
-
Hiệu chuẩn Định kỳ: Đồng hồ áp suất và Rơ-le LWC phải được hiệu chuẩn theo tiêu chuẩn TCVN hàng năm để đảm bảo tính chính xác và kịp thời.
-
Đồng bộ hóa: Đảm bảo Các phụ kiện cần thiết cho hệ thống nồi hơi: bơm cấp nước, van, đồng hồ đo được cung cấp bởi các thương hiệu uy tín, có khả năng tương thích cao trong hệ thống tự động hóa (PLC/SCADA) để tối ưu hóa vận hành.
Việc đầu tư có chiến lược vào Các phụ kiện cần thiết cho hệ thống nồi hơi: bơm cấp nước, van, đồng hồ đo là khoản đầu tư thông minh, chuyển rủi ro thành cơ hội tăng cường hiệu suất và kéo dài tuổi thọ hệ thống hơi của doanh nghiệp.
>>Xem thêm: Nồi hơi, lò hơi công nghiệp